بر اساس گزارش «تکراسا» تبلیغات دیجیتالی سومین منبع تاثیرگذار تبلیغات ایران است. زمانی برای تماشای مسابقه ورزشی یا سریال مجبور بودیم تبلیغات نه چندان جذاب تلویزیون را تحمل کنیم تا بالاخره برنامه مورد علاقهمان از جعبه جادو پخش شود و البته تا پایان برنامه، چند بار دیگر هم به ناچار این تصاویر تکراری را پلک میزدیم.
گذر زمان و توسعه ارتباطات حالا رنگ و بوی تبلیغات سنتی را عوض کرده اند تا در طول روز بارها و بارها در دستگاه ها و پلتفرم های مختلف با تصاویر رنگارنگ و جذابی که اتفاقا شباهت زیادی هم به سلیقهمان دارند، بمباران شویم. این هنر تکنولوژی و تبلیغات دیجیتالی است که از طریق شبکههای اجتماعی، موتورهای جستجو، بنرهای دیجیتال، برنامههای ویدئویی و اپلیکیشنها، خوراک تبلیغاتی مناسب و مرتبط را برای مخاطب هدف آماده می کنند.
به این ترتیب است که در سال های اخیر بسیاری از شرکت های قدیمی و شناختهشده در زمینه تبلیغات سنتی هم به استفاده از ابزارهای نوین و فناوریهای تبلیغاتی روی آوردهاند تا بتوانند با دقت و سرعت مقتضی عصر دیجیتال، نیازهای کسبوکارها در این حوزه را به خوبی مرتفع کنند.
گزارش سال ۱۳۹۹ صنعت تبلیغات دیجیتال در ایران، نسخه جدیدی از گزارشهایی است که در سالهای گذشته نیز توسط تکراسا با همکاری ادرو (Adro) به هدف مطالعه این بازار منتشر شده است. این گزارش علاوه بر بررسی آماری مباحث مرتبط با زیرساختهای اینترنت و موبایل کشور، بررسی حوزههای جدیدی از جمله تبلیغات همسان، شبکههای اجتماعی و شمارشگرها (Attributions) را نیز در خود جای داده است.
بررسی و جمعآوری دادههای این گزارش توسط تیم تکراسا و همکاری شرکتهای برتر تبلیغاتی ایران از سال گذشته شروع شد. تبلیغات دیجیتال با سهم ۱۴٪ از کل بازار تبلیغات کشور، در حال تلاش برای ارتقا و افزایش سهم خود از زیستبوم تبلیغاتی کسبوکارها است. رسالت تیم تحقیق بازار تکراسا در طی یک سال فعالیت بر روی این گزارش با این محوریت هم مسیر شده است تا بهروزترین دادههای زیستبوم تبلیغات دیجیتال برای مخاطبان فراهم شود.
با همه گیر شدن ویروس کرونا از اسفند 1398 ، این ویروس تأثیرات منفی قابل توجهی بر کسبوکارهای ایران گذاشته است. این تأثیرات باعث شده اند حجم تقاضای تبلیغاتی ، بازار تبلیغات و رسانه های دیجیتال با افت قابل توجهی مواجه شود . به همین دلیل اثر ویروس کرونا بر این بازار نیز در این گزارش بررسی شده است . آمار موجود در گزارش بخشی از واقعیتهای کنونی و پیش روی زیستبوم تبلیغات دیجیتال ایران را همراه با ارائه فرصتها و چالشها روایت میکند.
در جهت پیشبرد مأموریت و اهداف تکراسا از انتشار گزارشهای صنعت تبلیغات دیجیتال در ایران، در این گزارش علاوه بر تجزیه و تحلیل دادههای بازار جهانی و منطقهای، بازار خاورمیانه نیز با جمعآوری آمار بازارهای ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
با وجود اینکه بازار تبلیغات ویدیویی کماکان در مسیر شکوفایی و پیشرفت قرار دارد، استفاده از شبکههای اجتماعی نظیر آپارات، یوتیوب و توییچ (Twitch) نیز برای اجراهای زنده در بین ایرانیان مورد استقبال قرار گرفته است. با توجه به اینکه تبلیغات ویدیویی از دید تبلیغدهندگان کلان روشی مؤثرتری برای ارتباط با مخاطبان، به ویژه مخاطبان جوانتر است، انتظار میرود روند فعالیت افزایشی ناشران ایرانی در حوزه تولید ویدیو ادامه داشته باشد.
عدم ثبات وضعیت اقتصادی کشور، اعمال تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران، افت شدید ارزش پولی ملی نسبت به سال ۱۳۹۶ و شیوع ویروس کرونا، کسبوکارها را در شرایط سختی قرار داده است. به دلیل تمامی موارد ذکر شده، کسبوکارها از ادامه فعالیت خود اطمینان ندارند و برای انتخاب استراتژیهای مناسب در بودجهبندی و برونرفت از بحرانها مردد هستند. همه این موارد باعث شده تا بودجه بازاریابی و تبلیغات کسبوکارها کاهش یابد و در پی آن تقاضای بازار تبلیغات دچار افت شود. در صورت عدم رفع این موانع در سال ۱۳۹۹، فناوری تبلیغات با پیچیدگیهای بیشتری روبهرو خواهد شد.
گزارش بازار تبلیغات دیجیتال ایران در سال ۱۳۹۸، با همکاری بیش از ۳۵ کارشناس بازاریابی از ۳۱ شبکه تبلیغات، آژانسهای دیجیتال و ۳۶۰ درجه صورت گرفته است. کارشناسان و متخصصان این حوزه علاوه بر صحتسنجی دادهها در موضوعات مختلفی از جمله اثربخشی انواع دستههای تبلیغاتی، بررسی کیفیت خدمات فناوری تبلیغات و سنجش بستر شبکههای اجتماعی نقش داشتهاند. تیم تکراسا از مجموعه ادرو (Adro) به عنوان یاور و همکار در این گزارش و همه عزیزانی که ما را در این مسیر یاری و همراهی کردهاند، کمال تشکر را دارد. امیدواریم انتشار این گزارش به عنوان نتیجه مشارکت بازیگران پیشرو در زمینهٔ فناوری تبلیغات ایران، گامی کوچک در جهت پیشرفت و ایجاد شفافیت بیشتر در بازار ایران باشد.
آنچه در این گزارش آمده است:
فصل ۱: فناوری ارتباطات در ایران
- توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران
- وضعیت توسعه تلفن همراه در ایران
- پهنای باند اینترنت در ایران
- ضریب نفود اینترنت پهنباند در ایران
- وضعیت زیرساختهای فناوری ارتباطات در ایران
- اپراتورهای تلفن همراه در ایران
فصل ۲: بازار تبلیغات در جهان
- حجم کل هزینه تبلیغات در جهان
- سهم هر رسانه از هزینه تبلیغات در جهان
- سهم هر رسانه از هزینه تبلیغات دیجیتال در جهان
- سهم هر دستگاه از هزینه تبلیغات دیجیتال در جهان
فصل ۳: بازار تبلیغات در خاورمیانه و شمال آفریقا
- حجم کل هزینه تبلیغات در خاورمیانه و شمال آفریقا
- سهم هر رسانه از هزینه تبلیغات در خاورمیانه و شمال آفریقا
- تخمین توزیع بودجه تبلیغاتی در دستهبندیهای مختلف در خاورمیانه و شمال آفریقا
فصل ۴: بازار تبلیغات در ایران
- بازیگران صنعت تبلیغات در ایران
- حجم کل هزینه تبلیغات در ایران
- مؤثرترین منابع تبلیغات در انتخاب مردم برای خرید کالا در ایران
- تعداد بازدید (Impression) تبلیغات در بستر دسکتاپ و موبایلوب در ایران
- ساعات پرترافیک روز برای اجرای کمپین در ایران
- میزان بازدید از دستهبندیهای مختلف در بستر دسکتاپ و موبایلوب در ایران
- محبوبترین قالبهای (Format) تبلیغات دیجیتال از دید تبلیغدهندگان ایرانی
- محبوبترین قالبهای مورد استفاده در کمپینهای ارتباط با مشتری در ایران
- رایجترین روشهای پرداخت هزینه در کمپینهای تبلیغات دیجیتال در ایران
- میزان کلیک (CTR) بر اساس قالب آگهی در ایران
- هزینه هر کلیک در تبلیغات دسکتاپ و موبایلوب در ایران
- سهم مشاهده بنرهای تبلیغاتی بر اساس اندازه آگهی در ایران
فصل ۵: تبلیغات ویدیویی در ایران
- سهم پیشبینی شده هر دستگاه دیجیتال از تبلیغات ویدیویی در ایران
- تعداد بینندگان ویدیو در ایران
- تعداد بازدید روزانه ویدیو در آپارات
- تعداد ویدیو بارگذاری شده در سایت آپارات
- ساعات اوج تماشای ویدیو در ایران
- میزان تماشای ویدیوها بر اساس زمان ویدیو در آپارات
- درآمدزایی از تولید ویدیو در آپارات
- استریم بازیهای کامپیوتری
فصل ۶: تبلیغات همسان در ایران
- تبلیغات در گوگل در ایران
- تبلیغات در بخش جستجو کافه بازار (Search Ads)
فصل ۷: تبلیغات موبایلی در ایران
- حجم کل هزینه تبلیغات موبایلی در ایران
- تبلیغات درونبرنامهای در مقابل تبلیغات موبایلوب در ایران
فصل ۸: تبلیغات در شبکههای اجتماعی در ایران
- تعداد کاربران فعال شبکههای اجتماعی در ایران
- محبوبترین شبکههای اجتماعی از دید تبلیغدهندگان ایرانی
- میانگین هزینه تبلیغ در صفحات اینستاگرام در ایران
- میانگین هزینه تبلیغ در کانالهای تلگرام در ایران
- همکاری تولیدکنندگان محتوا با آژانسهای تبلیغاتی در ایران
- نقش تلگرام در اشتغالزایی در ایران
فصل ۹: اتریبیوشن و شمارشگر تبلیغات در ایران
- توزیع سهم بازار اتریبیوشنهای ایرانی و خارجی در اپلیکیشنهای کافه بازار
- توزیع سهم بازار اتریبیوشنها در ایران
- میزان تمرکز اتریبیوشنهای ایرانی در بازیها و برنامههای کافه بازار
فصل ۱۰: فرصتهای بازار تبلیغات دیجیتال ایران
- بازگشت سیستمهای همکاری در فروش به ایران
- افزایش استفاده از سرور تبلیغات (Ad Server) در ایران
- رشد تعداد تلویزیونهای متصل به اینترنت در ایران
فصل ۱۱: چالشهای بازار تبلیغات دیجیتال در ایران
- تأثیر ویروس کرونا بر تقاضای تبلیغات دیجیتال در ایران
- تأثیر ویروس کرونا بر بودجه تبلیغاتی کسبوکارهای ایرانی
- تأثیر ویروس کرونا بر کسبوکارهای آنلاین ایران
- سختگیرانهتر شدن قوانین مالی بینالملل
- اجرای قوانین عمومی محافظت از داده اتحادیه اروپا (GDPR)
- سختگیری در اعمال مالیات بر بودجه تبلیغاتی کسبوکارهای ایرانی
- استانداردسازی ads.txt ناشران طبق استانداردهای اداره بینالمللی تبلیغات تعاملی (IAB)
- رعایت حق نشر (Copyright)
- تقلب در تبلیغات (Ad Fraud)
- قطع سراسری اینترنت یا ایران اکسس
فرصت ها و چالش های تبلیغاتی
تبلیغات دیجیتالی در ایران هم مانند دیگر کشورهای جهان فرصتهای تازه رشد و همگامی با روندهای جهانی را فراهم آورده است. بازگشت سیستم های همکاری در فروش مانند بازارگاه دیجی کالا، افزایش استفاده از سرور در تبلیغات برای مدیریت بیشتر روندهای تبلیغاتی و رشد تعداد تلویزیونهای متصل به اینترنت (Connected TV) که امکان ارایه تبلیغات هدفمند روی سرویس های استریم ویدئو مانند نتفلیکس، هولو و یوتیوب را فراهم میآورند، از مهمترین فرصتهایی هستند که با رونق تبلیغات دیجیتالی در ایران ایجاد شده اند.
این در حالی است که بحران هایی مانند شیوع ویروس کرونا تاثیر چشمگیری بر کاهش میزان بودجه تبلیغاتی کسب وکارها و به دنبال آن تقاضا برای تبلیغات دیجیتالی، گذاشت. به این ترتیب میزان تبلیغات در دسته های گردشگری و تاکسی آنلاین در مدت کوتاهی به ترتیب ۸۱ و ۷۷ درصد کاهش داشته است.
این در حالی است که حوزه های آموزش آنلاین، سلامت و بیمه و فروشگاه های آنلاین به ترتیب رشد ۱۹۶۱.۸۲۲ و ۲۴۵ درصدی را تجربه کرده اند. از طرفی تشدید سخت گیریهای مربوط به قوانین مالی بین المللی به دنبال بازگشت تحریم ها باعث افت شدید ارزش واحد پول ایران شده و فعالیت کسب وکارهای مالی را با مشکلات جدی روبه رو کرده است.
این در حالی است که این موضوع با کاهش امکان خرید کالاهای خارجی، میزان بودجه تبلیغ دهندگان خارجی در ایران را هم محدود کرده است. علاوه بر اینها، اجرای قوانین عمومی محافظت از داده اتحادیه اروپا یا GDPR، سختگیری در اعمال مالیات بر بودجه تبلیغاتی کسب وکارهای ایرانی، استانداردسازی ناشران طبق استانداردهای اداره بین المللی تبلیغات تعاملی، رعایت حق نشر یا کپی رایت، تقلب در تبلیغات و بالاخره قطع سراسری اینترنت در ایران از مهمترین چالشهای صنعت تبلیغات دیجیتال ایران در یک سال گذشته بوده اند.