شهرک سلامت اصفهان، با شعار سرطان پایان زندگی نیست، به عنوان قطب گردشگری سلامت اصفهان و یکی از مراکز برتر درمان های پیشرفته در ایران و خاورمیانه همواره در راه اندازی و استفاده از سیستم های درمانی پیشرفته پیشرو و سرآمد بوده است. و اینبار با بهره برداری از دستگاه روباتیک سایبر نایف، دریچه های جدیدی را در درمان سطح وسیعی از تومورها و سرطان ها باز کرده است.
سایبر نایف با بازوی روباتیک خود وبا پرتوهای هماهنگ وارسال آن از مسیرهای چندگانه محل دقیق تومور را هدف و تومور را نابود کند . به وسیله این روش درمان ، میزان عوارض جانبی کاهش پیدا می‌کند زیرا این دستگاه پرتوهای تابشی را به محل دقیق تومور می‌تاباند و از درگیر کردن بافتهای سالم آن خوداری می‌شود.
یکی از نوآوری های جدید در درمان بیماری سرطان، سیستم سایبرنایف می باشد. سایبرنایف یک سیستم جراحی رادیویی پیشرفته میباشد که برای درمان کردن سرطان هر نقطه ی بدن، با دقتی ریز تر از میلیلمتر صورت می پذیرد.
سایبرنایف تنها سیستم رادیو-جراحی است که از ترکیب سیستم شتاب دهنده خطی، بازوی روباتیک و هدایتگرتصویری تشکیل شده است. سایبرنایف با دقت منحصر به فرد خود تومورهایی را که با استفاده از بسیاری از سیستم های رادیوجراحی موجود قابل رؤیت نیستند هدف قرار می دهد.
سایبرنایف توسط دکتر «جان آر آدلر»، استاد جراحی مغز و اعصاب و پرتودرمانی دانشگاه استنفورد و همچنین «پیتر و راسل شونبرگ» از شرکت پژوهشی شونبرگ، طراحی شد. در این شیوه البته خبری از چاقوی واقعی نیست و اشعه‌ها مانند چاقویی دقیق اما بدون درد، عرصه را بر سلول‌های سرطانی تنگ می‌کنند
سایبرنایف درمانی بدون درد و بدون خونریزی و سریع به شمار می رود. طول درمان آن با توجه به سرعت بالای اجرای دوز و سیستم رصد حرکت تومور در زمان واقعی، از درمان معمولی کوتاهتر می باشد. تکنولوژی سایبرنایف به عنوان یک گزینه درمانی بسیار جالب نیاز به عمل جراحی را در بسیاری موارد مرتفع ساخته است.
پزشکان در پرتودرمانی با تابانیدن اشعه بر توده‌ی سرطانی باعث از بین‌رفتن سلول‌های سرطانی می‌شوند. انجام پرتودرمانی نیاز به امکانات و محاسبات دقیق دارد که در مرکز درمان سرطان شهرک سلامت اصفهان ارائه می گردد؛ محل دقیق و میزان تاباندن اشعه باید به‌درستی محاسبه شود.
پیش از اختراع سایبرنایف، از دستگاهی با نام «گامانایف» استفاده می‌شد که به علت محدودیت‌هایی که داشت، تنها برای درمان بعضی از تومورهای مغزی به‌کارگرفته می‌شد. در عین حال، امکان تاباندن اشعه به تومورهایی که اشکال یا اندازه‌های خاصی داشتند، غیرممکن بود و به علت حرکت بیمار (حتی در حد تنفس)، امکان برخورد اشعه به بافتهای سالم بدن وجود داشت. اما سایبرنایف با استفاده از یک اسکنر، در آن واحد به‌طور مداوم توده‌ی سرطانی را اسکن و درست به همان نقاط اشعه‌ها را پرتاب می‌کند. در این روش، شکل، اندازه و مکان قرارگرفتن توده، محدودیتی را برای سایبرنایف ایجاد نمی‌کند.
بنابراین استفاده از این روش برای درمان تومورهایی که در محل‌های بسیار حساس (مانند تومور مغزی یا تومور نخاع) بسیار مفید و حیاتی میباشد . به وسیله بازوهای روباتیک سایبر نایف دیگر نیازی به استفاده از قالب سر و فیکس کردن سر بیمار در پرتو درمانی تومور مغزی نیست و این درمان را برای بیمار بدون درد خواهد کرد.
به علاوه، تکنولوژی جدید سایبر نایف می‌تواند هدف‌های متحرک مانند سرطان شش و ریه را هم نابود کند. این دستگاه قابلیت تنظیم بر اساس حرکات مرتب سینه هنگام نفس کشیدن را دارد . این باعث می‌شود که دیگر نیازی به نگهداشتن نفس توسط بیمار نباشد و درمان با سرعت بیشتری پیش رود. بدون هیچ برش یا بیهوشی در طول درمان، اکثر بیماران می‌توانند پس از پایان جلسه درمان به زندگی عادی خود برگشته و به فعالیت روزانه خود بپردازند.
نتیجه عمل به وسیله سایبر نایف در بسیاری ازغدد سرطانی بدن مخصوصاً مغز، نخاع، شش، کلیه ، پانکراس ، ستون فقرات و پروستات شگفت انگیز است و درصد بسیار بالایی از بیمارن هیچ گاه دیگربه بیمارستان بر نمی‌گردند . باید در نظر گرفت که سایبر نایف برای تمامی تومورهای سرطان قابل استفاده نمی‌باشد به عنوان مثال نمیتوان از سایبر نایف جهت درمان سرطان سینه یا کولون استفاده نمود.
مزایا و ویژگی های دستگاه سایبر نایف در شهرک سلامت اصفهان:
1- دقت میلیمتریک:
این سیستم درمان را با دقتی معادل دو دهم میلیمتر انجام داده و آسیب به بافت سالم را به حداقل می‌رساند.
2- قابلیت استفاده در تمام قسمت‌های بدن:
سایبرنایف امکان درمان تومورها یا ضایعات در سراسر بدن را فراهم می‌کند.
3- جایگزین جراحی:
سایبرنایف در تومورهای متعددی که نیاز به جراحی پیچیده دارند و یا در درمان تومورهایی که با جراحی قابل برداشتن نیستند مخصوصا در بافت نرم مورد استفاده قرار می گیرد.
4- همگام سازی حرکت:
سایبرنایف تنفس بیمار و حرکات تومور را کنترل می‌کند، اصلاحات دقیق مورد نیاز را انجام و تابش را متناسب با آن اعمال می‌کند.
5- دوره درمان کوتاه:
به طور معمول در 1 تا 5 جلسه انجام می‌شود.
6- درمان بدون درد:
درمان با سیستم رادیوسرجری سایبرنایف بدون درد و بیهوشی انجام میگیرد. حتی نیاز به بی‌حسی نیز وجود ندارد.
7- درمان سرپایی:
در مقایسه با جراحی‌های معمول، درمان با سایبرنایف تا حد زیادی خطر بروز عوارض احتمالی و مدت زمان بهبودی را کاهش می‌دهد.
پس از درمان، اکثر بیماران می‌توانند به خانه خود بازگشته و فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرند.
نحوه ي كلي درمان به وسيله ي سيستم روباتيك سايبرنايف:
مرحله اول : بسته به نوع تومور سرطان از بیمار ام آر آی ویا سی تی اسکن تهیه می‌شود.
مرحله دوم : اطلاعات سی تی اسکن و ام آر آی به سیستم کامپیوتری سایبر نایف جهت برنامه‌ریزی درمان داده می‌شود . نرم‌افزار پیشرفته این سیستم روباتیک به صورت بسیار دقیق برای نابود کردن تومور ، نوع ، مقدار و جهت تابش پرتو را برنامه‌ریزی می‌کند . در این مرحله با نظر متخصص مشخص میگردد چند جلسه برای درمان تومور کافی میباشد.
مرحله سوم :بیمار به اتاق سایبر نایف انتقال پیدا کرده و بر روی تخت دراز میکشد و در حالی که ماسکی بر روی صورت دارد و به موسیقی گوش می‌کند و بدون درد مورد درمان قرار میگیرد. معولا هر دوره کمتر از 50 دقیقه به طول مینجامد و بیمار می‌تواند بعد از آن به محل اقامت خود بازگردد.
بسته به نوع تومور تعداد جلسات سایبر نایف مشخص می‌شود که به صورت معمول بین 3 تا 5 جلسه خواهد بود
در مجموعه درمانی و توریستی شهرک سلامت اصفهان، که به همت کارآفرین بزرگ کشور جناب آقای مسعود صرامی اسیس شده است، ازآخرین تحولات در زمینه تکنولوژیهای پزشکی به استقبال می شود. یکی از این تحولات، تکنولوژی سایبرنایف می باشد که پیشرفته ترین شکل رادیو-جراحی بوده و یکی از قابل اعتماد ترین روش های درمان غیر تهاجمی تومورها می باشد. سایبرنایف یک تکنولوژی پیشرفته دررادیوتراپی است که بافت توموررا با حداقل آسیب جانبی به بافت های طبیعی، از بین می برد. این روش از سال 1402 در مرکز شهرک سلامت اصفهان (رسا) مورد بهره برداری قرار گرفته زمبنه را برای درمان سرطان های خاص در شهر اصفهان، ایران و بیماران کشور های دیگر فراهم کرده است .
البته این تکنولوژی در سال 2005 در بیمارستان آنادولوی ترکیه مورد بهره برداری قرار گرفته است و به تازگی وارد سیکل درمانی در کشور شده است .
قدم به قدم آماده شدن برای درمان با سایبرنایف
تیم تخصصی مرکز متشکل از متخصصین انکولوژی اشعه (رادیوتراپی )و بر حسب نیاز متخصصین جراحی اعصاب، جراحی عمومی و اورولوژی ، بیمار را ارزیابی کرده و تصمیم نهایی در مورد این که آیا بیمار کاندید درمان با سایبر نایف هست یا نه توسط این تیم اتخاذ می شود.
مراحل درمان سایبرنایف که در زیر آمده است معمولا طی مدت کوتاهی انجام می شود.
- آماده سازی
آمادگی های لازم با توجه به منطقه درمان انجام می شوند. چنانچه محل درمان مغز بیمار باشد، ماسک ترموپلاستیک مناسب جهت ثابت نگه داشتن سربیمار تهیه شده و برای برنامه ریزی سی تی اسكن CT انجام می شود. اگر تومورهای پروستات، لوزالمعده، کبد، ریه و یا بافت نرم هدف درمان باشند است، در داخل بافت هدف، سه تا شش نشانگر (marker)قرار داده می شود. همچنین برای اینکه بیمار احساس راحتی کند، تشک وکیوم مناسبی نیز برای وی آماده می شود.
- طراحی درمان
در این مرحله ، پلان درمان مناسب به منظور دستیابی به بهترین روش برای رساندن دوز کافی اشعه به بافت هدف و درعین حال حفظ بافت های طبیعی طراحی می شود .
جهت طراحی بهترین ومطلوب ترین برنامه درمانی برای بیمار، ، متخصصین رادیوتراپی انکولوژی و فیزیک پزشکی در کنار یکدیگر بر روی تصاویر رادیولوژیک گرفته شده از بیمار کار می کنند.
- درمان:
درمان بیمار، پس از مراجعه وی به بخش سایبرنایف در روز و ساعتی که قبلا” اطلاع داده شده است، آغاز می شود. درمان معمولا” بین 30 دقیقه تا 2 ساعت طول می کشد. ممکن است درمان در دو تا پنج مرحله اجرا شود. در این صورت، بین هر یک از مراحل درمان حداقل 24 ساعت فاصله داده می شود.
در حالی که بیماربه راحتی روی تخت قرارگرفته ٫بازوی روبوتیک که با سیستم کامپیوتری کنترل می شود٬اطراف او شروع به حرکت می کند تا اشعه را به نقاطی که قبلا در برنامه ریزی مشخص گردیده برساند، همزمان سیستم سایبر نایف به صورت مدام در حال عکسبرداری از محل بیماریست تا اطلاع دقیق از محل تومورضبط کند.به این ترتیب سیستم به صورت پویا خود را با حرکتهای متابولیک بدن و تومور هماهنگ می سازد. بیمار، پس از هر جلسه درمان می تواند به زندگی روزمره خود ادامه دهد.
این سیستم معمولا بیشتر در تومورهای چند تایی که گاها جراحی های پیچیده دارند مورد استفاده قرار می گیرد. تورمورهایی که قابلیت عامل شدن ندارند نیز با این سیستم قابل درمان هستند. مزیت دقت بسیار بالای سایبرنایف این است که کمترین آسیب احتمالی به بافتهای سالم اطراف می رسد. این سیستم با کنترل حرکات تنفسی بیمار و هماهنگ کردن آن با حرکات تومور، این اطمینان را حاصل می کند که پرتوها به محل مورد نظر رسیده باشند. درمان با روش سایبرنایف بدون درد بوده و بیهوشی نمیخواهد و بیمار پس از درمان به سرعت می تواند به شیوه ی عادی زندگی خود ادامه دهد.
ساز و کار سایبر نایف چگونه است؟
در این سیستم، پرتوهای رادیویی که دوز تابشی بالایی دارند، بصورت متمرکز روی نواحی سرطانی تابیده می شود. این سیستم بصورت رباتی است که با کامپیوتر کنترل شده و به راحتی می تواند دور تا دور بیمار چرخیده و از زوایای مختلف اقدام به تابش پرتو کند. در واقع سایبرنایف یک شتابدهنده خطی پیشرفته می باشد که روی رباتهایی نصب می شود که در بخش صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند که بخشی را هدف قرار می دهد که از طریق مختصات برای آن تعریف شده باشد. اگر روند درمانی بیشتر از یک جلسه به طول بیانجامد، به آن روش پرتودرمانی استریوتاکتیک میگویند
درمان به روش سایبرنایف توسط کدام متخصصین انجام می شود؟
متخصصان این زمینه، تومور شناسان و متخصصان رادیوآنکولوژی هستند. اما گاها متخصصان فیزیک پزشکی (مسئولان کیفیت درمان)، تکنسین های پرتودرمانی، پرستاران دستیار پزشک و همچنین مسئولین پذیرش بیمار که سوالات بیماران را پاسخگو هستند، برای تأثیر گذاری سیستم و راحت تر شدن آن، متخصص آنکولوژی را یاری می دهند.
برای درمان چه نوع سرطانی می شود از سیستم سایبرنایف استفاده کرد؟
تمامی آسیب ها و سرطان های مغز و نواحی سر و گردن، در هر اندازه ای و هر نوع بدخیم یا خوش خیم و هر مدل بد شکلی شریانی وریدی، سرطان ریه، پروستات، کبد، اختلالات ستون فقرات. برای بیمارانی که قبلا پرتودرمانی داشته اند نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
انکولوژیست های پرتو درمانی
انکولوژیست های پرتو درمانی از پرتوهای فوتون پرانرژی برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کنند. تقریباً نیمی از بیماران سرطانی در یک برهه تحت درمان با اشعه قرار می گیرند.
در برخی موارد براي درمان غدد با اندازه ي زير ٥ سانتي متراز پرتوهای شدید استفاده می کنند که به دلیل دقت تابش به این فرآیند «پرتو-جراحی» گفته می شود.
نمونه ي واضحي از نتيجه ي راديوتراپي بيمار Brain با دستگاه سايبرنايف بعد از ٣ ماه
عكس سمت چپ در قسمت بالا قبل از راديوتراپي است (غده به طور واضح ديده ميشود)
عكس سمت راست در قسمت بالا بعد از اعمال راديوتراپي(غده از بين رفته است)
مقايسه ي پت اسكن بيمار Neck قبل و بعد از راديوتراپي
«پت اسکن / PET Scan» یا « برش‌نگاری با گسیل پوزیترون / Positron Emission Tomography» نوعی روش نوین در تشخیص بیماری‌ها است که در آن با تزریق نوعی مواد رادیواکتیو به بدن پزشک‌ها می‌توانند انواع بیماری‌ها را خیلی سریع‌تر از سایر روش‌های موجود تشخیص دهند
همانطور كه مشاهده ميكنيد عكس سمت چپ نشان دهنده ي غده اي در ناحيه گردن است كه با گرفتن ماده ي راديو اكتيو تشعشع كرده است و تشخيص را واضح تر از سي تي اسكن نموده
عكس سمت راست نيز پت اسكن همين بيمار پس از راديوتراپي است. در اين عكس تاثير پرتودرماني را به طور واضح بر روي غده ميتوان مشاهده نمود.
پرتودرمانی یا رادیوتراپی در مرکز رسا در شهرک سلامت اصفهان
پرتودرمانی یا رادیوتراپی (Radiation therapy) یکی از مهم‌ترین شاخه‌های فیزیک پزشکی است. پرتودرمانی به درمان بیماری با استفاده از پرتوهای نافذ مانند پرتوهای ایکس و آلفا و بتا و گاما که یا از دستگاه تابیده می‌شوند یا از داروهای حاوی مواد نشاندارشده ساطع می‌شوند گویند . به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، کاربرد اصلی پرتو درمانی در معالجه و یا تقلیل امراض سرطانی میباشد. پرتودرمانی یکی از درمان‌های سرطان است که در آن با تابانیدن اشعه بر توده سرطانی، سلول‌های سرطانی کشته می‌شوند. پرتودرمانی با اهداف و شیوه‌های متنوع و متفاوتی، انجام می‌شود.
انجام پرتودرمانی نیاز به امکانات و محاسبات دقیق دارد، باید دقیقا محاسبه شود که چه میزان اشعه به بدن تابانیده شود، این میزان اشعه باید دقیقا بر هدف متمرکز شود. از آنجا که توده‌ای که اشعه میگیرد در عمق بدن قرار دارد، باید اشعه طوری تابانیده شود که اعضای سر راه تحت تأثیر قرار نگیرند به همین منظور گاهی اشعه کل مورد نیاز را محاسبه می‌کنند و از چند مسیر اشعه را به بدن می‌تابانند، طوری که نهایتا میزان کلی پرتو دریافتی برای کشتن سلول‌های سرطانی کافی باشد، اما از آنجا که اشعه به چند باریکه تقسیم شده و از چند زاویه به بدن تابانیده شده، اعضای سر راه آسیب نمی‌بینند.
